Ἐν Πειραιεῖ 24-11-2018
Πρωτοπρεσβ. Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος
Πρόσφατα
(19-11-2018) πραγματοποιήθηκε ἐκδήλωση (μία ἀπό τίς πολλές ἐσχάτως) γιά
τόν μακαριστό Γέροντα Ἰωσήφ τόν Βατοπαιδινό στήν Ἱ. Μ. Πατρῶν, ὅπου
παρουσιάσθηκε ὁ σχετικός τόμος[1].
Ὁ μακαριστός Γέρων Ἰωσήφ ὁ Βατοπαιδινός ὁ
Κύπριος ἔκανε πολλά καλά, ἀλλά ἔκανε καί πολλά κακά, θεολογικά καί
πνευματικά. Ἀνάμεσα στά καλά εἶναι ὅτι ἐπάνδρωσε δύο Ἱερές Μονές τοῦ
Ἁγίου Ὄρους˙ τήν Ἱερά Μονή Κουτλουμουσίου καί τήν Ἱερά Μονή Βατοπαιδίου.
Ὁ ἴδιος καί τά περισσότερα πνευματικά του τέκνα, γενικῶς μποροῦν νά
χαρακτηριστοῦν ὀρθόδοξοι, ἀσκητικοί, φιλακόλουθοι, φιλομόναχοι,
φιλοπατριῶτες κλπ. Ὁ Γέρων Ἰωσήφ εἶχε δώσει σωστές θεολογικές γραμμές
στά περισσότερα καλογέρια του.
Ἀνάμεσα στά κακά εἶναι ὅτι σέ ὁρισμένα σημεῖα τῶν προφορικῶν του λόγων κηρύττεται ὁ νεοβαρλααμισμός.
Γιά τόν λόγο αὐτόν δέν θά ἔπρεπε νά προωθεῖται ἡ ἁγιοκατάταξη τοῦ
μακαριστοῦ Γέροντος Ἰωσήφ τοῦ Βατοπαιδινοῦ, πού ἔχει ἐκφράσει αἱρετικές
ἀπόψεις, ἀλλά θά ἔπρεπε νά προωθεῖται ἡ ἁγιοκατάταξη τοῦ μακαριστοῦ
ἁγίου Γέροντος Ἰωσήφ τοῦ Ἡσυχαστῆ καί Σπηλαιώτη, ὁ ὁποῖος ἔγινε αἰτία νά
ἀνανεωθεῖ καί νά ἀναγεννηθεῖ ὁ Ἁγιορειτικός Μοναχισμός μέσα καί ἔξω ἀπό
τό Ἅγιον Ὄρος, στήν Ἑλλάδα, στήν Κύπρο, στόν Καναδᾶ καί στίς Η.Π.Α.
Παρακολουθήσαμε τό ἡμίωρο βίντεο[2] τῆς προφορικῆς ὁμιλίας τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Ἰωσήφ τοῦ Βατοπαιδινοῦ (1921-2009), πού ἔκανε στήν αἴθουσα συνάξεων τῆς Ἱ. Μ. Μ. Βατοπαιδίου ἐνώπιον κληρικῶν, μοναχῶν καί λαϊκῶν, μέ θέμα : «Τέκνα Θεοῦ γενέσθαι», στό ὁποῖο ἐξηγεῖ τό νόημα τῆς εὐαγγελικῆς ρήσεως : «Ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι»[3].
Κατά
κοινή ὁμολογία, ἡ προαναφερθεῖσα ὁμιλία εἶναι μία πολύ ὠφέλιμη,
πνευματική καί ἐμπειρική ὁμιλία, πού ἀφήνει ἐν πολλοῖς ἀναπαυμένο τόν
ἀκροατή. Παρατηρήσαμε, ὅμως, ὅτι σέ κάποιο σημεῖο ἡ ὁμιλία του εἶναι
προβληματική. Ὁ μακαριστός Γέρων Ἰωσήφ - ἠθελημένα ἤ ἀθέλητα - κατέθεσε
πράγματα, πού ἀφίστανται τῆς ὀρθοδόξου πνευματικότητος καί διδασκαλίας.
Στή συνάφεια τοῦ σημείου πού μελετᾶμε, ὁ Γέρων Ἰωσήφ ἀναφέρεται στήν
πρακτική μέθοδο τῆς φύλαξης τοῦ νοός ἀπό τόν διασκορπισμό καί τόν
μετεωρισμό, πῶς δηλ. νά μήν διασκορπίζεται, νά μήν ἀποσπᾶται, νά μή
μετεωρίζεται ὁ νοῦς σέ κοσμικά πράγματα. Πλέον συγκεκριμένα, ἐπί ἕνα
περίπου λεπτό - ἀπό τό 19.22 ἕως τό 20.33 – ὁ Γέρων λέγει :
«Ὅταν,
λοιπόν, ὅπως εἶπα, κρατήσομεν τήν πρακτικήν ἔτσι, ἀνθιστάμενοι στήν
ἔννοιαν, στήν κροῦσιν τοῦ παραλόγου, τότε ἀρχίζει ὁ φωτισμός εἰς τόν
νοῦ, ξυπνάει ὁ νοῦς καί δέν πλανᾶται εὔκολα στόν ἄσκοπο μετεωρισμό. Ὅταν
δέ ἡ Θεία Χάρις αὐτό τό διαπιστώσει, ὅτι ὁ
νοῦς αὐτός ἐξύπνησε καί πῆρε τή θέση του σάν πρόσωπο, - ὁ νοῦς εἶναι τό
πρόσωπο -, τότε ὑποτάσσεται ἡ Χάρις εἰς τόν νοῦ. Μυστήρια μυστηρίων!
Κι ἄλλοτε σᾶς τό εἶπα αὐτό, ἀλλά σᾶς τό εἶπα συγχωνευμένα. Δέν εἶναι παράξενα τοῦτα. Ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου, πού εἶναι πρόσωπον καί τό κατ' εἰκόνα καί ὁμοίωσιν, εἶναι ὑπεράνω τῆς Χάριτος. Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄκτιστος ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, μέσῳ τῆς ὁποίας κατεσκεύασε τά πάντα καί τά διοικεῖ. Ἀλλά, αὐτή εἶναι ἐργαλεῖο, ὁ νοῦς εἶναι πρόσωπον, τόσον τό κατ' εἰκόνα καί ὁμοίωσιν. Γι' αὐτό καί τό φόρεσε ὁ Θεός Λόγος καί τό ἔχει ἀχώριστα στήν αἰωνιότητα τῆς δόξης του, ὁ Πατήρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος».
Εἶναι φανερό ὅτι ἡ παραπάνω τοποθέτηση - ὅσο καλοπροαίρετα κι ἄν ἔγινε
- ἔχει τά ἑξῆς σφάλματα :
